mandag, juli 17, 2006

Stille

Jada, jada. Eg veit at eg har masa om denne boka før, og at eg siterte lesestoff også sist eg skreiv. Og at utdraget nedanfor sikkert eigentleg er for langt til skjermlesing, og bla bla bla.

Likevel.

Eg har funne noko fint. Ein augneblinksdiamant, faktisk. Og no deler eg:

... det kunne òg hende at far gjekk runden for å strekkje høgtida. Den høgste tida av alle stunder. Stunda då far vona tida braut seg sjølv av og kvilte seg litt. Stunda då summen av alle stiller sidan sist skulle berast til bords og nytast. For dette var fars tid. Det var hans stunder som var samla i denne stilla han laga ute på kjøkkenet. Og ingen kunne ta denne stilla frå han. Det fanst flust av andre stiller. Austavinden, til dømes, hadde ei stille både før og etter. Den første av det urolege slaget som ikkje gir noko sinn fred, spesielt ikkje dei med varmgong i seg. Den andre av det utpustande slaget som veks til brusande glede over endeleg å leve att. Det fanst stiller tidlege søndagsmorgonar før første kua rauta. Og det fanst stiller kvar dag i skumringa før flagrelyktene blei tende og dyra skulle siast. Det fanst ei stille ein høg julidag etter at fuglane hadde slutta å syngje. Slike stiller var det ikkje lett å seie kven åtte. Ei slik stille tilhøyrde alle og ingen, kunne ein seie. Slike stiller gjorde som dei ville, kom og gjekk. Frie og franke. Men det fanst endå andre stiller. Stiller som folk åtte. Folk som Himagarden junior, til dømes, som åtte stilla etter kvar salme i kyrkja. Men det var ikkje nokon av desse stillene far hadde samla saman til si eiga der ute på kjøkkenet akkurat no. Fars stille hadde andre kjenneteikn. Ho var samla saman av lydlause små augneblinkar. Små stunder som umerkeleg tikkar i veg utan å setje spor etter seg. Men som likevel kan filast ned til små augneblinksdiamantar berre ein rår med å vere der for stunda. Slik som far rår med det. Augneblinken før kaffien koker, etter at oppvarmingsduren har tagna og vatnet eigentleg skal koke og derfor berre ligg der og ventar på at første luftbobla skal slite seg laus. Slikt samla far på. Han samla på desse små augneblinkane kvar dag der han stod ved omnen og venta på at ein ny dag skulle trø fram klart og tydeleg. Han stod og naut stilla før første bobla sleit seg laus frå vatnet der i kjelen og starta flukta ut i verda. Ut i lufta. Det fanst stille haustettermiddagar oppe på Graslihompen som far samla på. Høgt heva over bygda sat han der oppe og hanka dei inn. Eller han samla på augneblinken mellom ver så god og første smaken av aure ein vanleg middag i juni. Eller augneblinken etter at julegrisen var slått i hel med ein stor, tung staur, men ein enno tenkjer at død og liv føder kvarandre. Og best av alt, augneblinken frå ein borar ein tommerfingernagl inn i ein appelsin, til den friskaste av alle lukter når naseborene. Slike stunder er det fars stiller er sett saman av. Stunder som ingen andre vil samle på. Eller som andre ikkje bit seg merke i og derfor ikkje greier å samle. Slike stunder samlar han og bruker der ute på kjøkkenet no. Og kanskje tek han òg litt frå sjølvaste storstilla. Denne stilla som aldri vil forsvinne frå livet vårt, sommar eller vinter. Denne stilla me fekk i byte for mor vår utan å spørje. Og det er kanskje dette far arbeidet med der ute på kjøkkenet. Han strekkjer høgtida. Strekkjer henne så lenge han kan.

Frå Krinsereglane av Edmund Austigard, Samlaget 2005 (s. 154-155 i pocketutgåva)

Ingen kommentarer: